Íslenskt dómskerfi gamaldags

Þessi dómur er enn ein sönnun þess hve dómstólar landsins og lagaumhverfi eru gamaldags þegar börn eiga í hlut. Órökstuddir sleggjudómar eins og að "líkamlegar refsingar tíðkist að einhverju leyti sem uppeldisaðferð á Íslandi" eiga ekki heima í dómum nú til dags.

Bendi á frábæra grein eftir Lúðvík Börk Jónsson um þessi mál.

Barnaheill harma dómsniðurstöðu

Athugasemdir

[Gísli Baldvinsson (IP-tala skráð) 19.8.2008 kl. 22:50]

Hér þarf að breyta lögum ef þau eru ekki nógu skýr.

[Gísli Gíslason, 31.8.2008 kl. 22:32]

Þetta er mikilvæg umræða. Greining Lúðvíks Barkar er góð.

Það að svipta barn forsjá annars foreldris er stór ákvörðun og ætti aðeins að vera beitt ef sú forsjá  er barni beinlínis skaðleg. Það að það sé tímabundin ósamkomulag foreldra t.d. í skilnaðarferli er ekki nægjanleg ástæða til að svipta barn  forsjá annars foreldris.  Þannig er það allsstaðar í hinum vestræna heimi, nema íslandi.

Almennt þema barnalaga er að það eigi að gera og dæma það sem er barni fyrir bestu.  Það er því spurning hvort íslenskir dómarar hafi ekki þegar þá heimild að dæma í sameiginlega forsjá útfrá meginþema laganna? Þegar dómarar svipta barn forsjá annars foreldris þá eru oft bestu hagsmunir barns að hafa áfram forsjá beggja foreldra og það ættu þeir að dæma. 

Þegar  fyrst var dæmt í sameiginlega forsjá í Svíþjóð þá neitaði dómari að dæma öðru foreldrinu forsjánna.   Byggði hann það á því að það væri bestu hagsmunir barnsins að njóta áfram forsjá beggja foreldra, enda væru þeir báðir heilbrigðir og barnið elskaði báða foreldra. Það væri því alls ekki bestu hagsmunir barnsins að njóta aðeins forsjá annars foreldris.  Þessa niðurstöðu byggði hann á almennu þema barnalaga þar í landi.   Í framhaldi voru tekin af öll tvímæli að dómarar í Svíþjóð hefðu þessa heimild.  Síðan þá hafa lögin verið endurskoðuð og ítrekuð nauðsyn þessa ákvæðis.

Dómarar hér á landi hafa ítrekað opinberað fákunnáttu sína um þessi mál í dómum.  Það sem hefur frá dómurum  í fjölmiðlum er sorglegt.   Þannig lýstu bæði Jónas Jóhannsson, þá héraðsdómari og Guðrún Erlendsdóttir hæstarréttardómari  sig andsnúna því að gera sameiginlega forsjá að meginreglu.   Þetta var í mbl 12. feb 2006.   Það er fáheyrt að dómarar tjái sig um lagasetningu.  Þessi tvö, Jónas og Guðrún eiga að heita sérfróð um þessi mál hér á landi og trúlega er kunnátta annarra dómara um þessi mál minni.    Nú þegar  héraðsdómur staðfestir að í lagi sé flengja börn þá undirstrikar þetta  enn og aftur hvað dómstólar túlka lög á köflum fáránlega og hvað vankunnátta þeirra í málefnum barna er mikil.

Það sem ég tel einnig vandamálið hér á landi er að ungir þingmenn beita sér ekki í þessum málum.   Mín kenning er sú að þeir þora því ekki þar sem þeir óttast að fá kvennhreyfingar landsins á sig í mótmælum.

Bæði hér á landi eins og erlendis eru kvennahreyfingar á bremsunni þegar kemur að þessum málum. Þá eru oft ofbeldismál notuð sem rök gegn foreldrajafnrétti. Það er sorglegt því ofbeldismál eru í eðli sínu jaðarmál og eiga ekki að móta meginreglu í þessum málaflokki.

Ágúst Ólafur hefur alla möguleika á að laga þennan málaflokk, þar sem hann leiðir þá nefnd sem á að skoða þessi mál, þ.e. stöðu forsjárlausra og forsjárforeldra.   Spurningin er hvort hann hafi þá pólitísku þyngd að færa Ísland nær Evrópu í þessum málum ? Það kemur í ljós. 

[Kristín Guðbjörg Snæland, 1.9.2008 kl. 08:39]

Þetta er enganvegin viðunandi dómur. Ég vona svo sannarlega að lögunum verði breytt þannig að alveg ljóst sé að líkamlegar refsingar séu ekki liðnar.

[Sigurður Haukur Gíslason, 1.9.2008 kl. 23:27]

Takk fyrir þennan pistil Gísli Gíslason. Er sammála þér um vankunnáttu dómara. Í mínu máli þá lagði hann mína vinnu sem grunnskólakennari til jafns við vinnu barnsmóður minnar sem er flugfreyja, þ.e. að við værum jafn mikið fjarverandi vegna vinnu. Auk þess taldi dómarinn ekki gott að ég ætti kærustu því þá gæti dóttir mín "lent" í því að fá hana sem stjúpmóður en reynslan sýndi að stjúpmæður eru vond við stjúpbörnin sín.

Þess má geta að kærasta mín (vonda stjúpan) hefur verið farsæll grunnskólakennari í 20 ár og vinnur núna hjá Barnaheillum.

[Gísli Gíslason, 2.9.2008 kl. 09:04]

Takk fyrir þetta. Grunnvandamálið  í mínum huga er að við skilnað og í forsjárdeilum fer í gangi kerfi  að meta hvoru foreldrinu barnið er nánara og dómarar dæma svo því foreldri forsjánna.  Í því kerfi missir barnið ávallt forsjá annars foreldris.

Eðlilegra væri að kerfið myndi stuðla að því að samband barns við báða foreldra myndi breytast sem minnst við skilnað og sem liður í því væri áð dómarar myndu tryggja að barn nyti áfram forsjár beggja foreldra.